تاثیر تراکم توری بر عبور نور در گلخانه ها؛ راز رشد ایدهآل گیاهان
آیا میدانستید که یکی از حیاتیترین تصمیمات در مدیریت یک گلخانه پررونق، انتخاب تراکم توری مش سایهانداز است؟ این انتخاب ساده، مستقیم بر فتوسنتز، سلامت گیاه، کنترل دما و در نهایت، میزان و کیفیت محصول نهایی شما تأثیر میگذارد. یک توری گلخانه سایهانداز با تراکم نامناسب میتواند یا نور کافی را از گیاهان شما دریغ کند و رشد آنها را کند نماید، یا اجازه دهد نور بیش از حد، برگها را بسوزاند و دمای داخلی را به حد خطرناکی برساند.
در این مقاله تخصصی از نسوم بافت، ما به طور علمی و کاربردی به بررسی تاثیر تراکم توری بر عبور نور میپردازیم. شما خواهید آموخت که چگونه بر اساس نوع گیاه، شرایط جغرافیایی و فصل، بهترین توری با درصد سایهاندازی مناسب را انتخاب کنید تا شاهد حداکثر بازدهی در گلخانه خود باشید.
نور و فتوسنتز: چرا کنترل نور در گلخانه اینقدر حیاتی است؟
فتوسنتز، موتور محرکه رشد گیاه است. گیاهان برای این فرآیند به نور خورشید نیاز دارند، اما این نیاز برای هر گونه گیاهی متفاوت است.
-
گیاهان نور-پسند: مانند گوجهفرنگی، فلفل و خیار، به نور مستقیم و شدیدتری نیاز دارند.
-
گیاهان سایه-پسند: مانند بسیاری از گیاهان زینتی برگپهن (مانند فیلودندرون) یا جوانههای خاص، نور ملایم و غیرمستقیم را ترجیح میدهند.
هدف اصلی استفاده از توری گلخانه سایهانداز، شبیهسازی محیط ایدهآل نوری برای گیاه است. این کار نه تنها از آفتابسوختگی جلوگیری میکند، بلکه با کاهش دمای داخلی، از تنش گرمایی گیاه نیز میکاهد.
درصد سایهاندازی (Shading Percentage): معیاری کلیدی برای سنجش تاثیر تراکم توری بر عبور نور
درصد سایهاندازی مهمترین عددی است که هنگام خرید یک توری باید به آن توجه کنید. این عدد نشان میدهد که توری چه مقدار از نور خورشید را مسدود میکند.
-
توری با ۳۰-۵۰% سایهاندازی: برای گیاهان نور-پسند در مناطق معتدل یا برای استفاده در زمستان مناسب است.
-
توری با ۵۰-۷۰% سایهاندازی: رایجترین و همهکارهترین نوع برای بسیاری از محصولات رایج گلخانهای مانند خیار و گوجهفرنگی در فصول گرم است.
-
توری با ۷۰-۹۰% سایهاندازی: برای گیاهان بسیار حساس به نور، نهالها و یا گلخانههای واقع در مناطق بسیار گرم و آفتابی استفاده میشود.
نکته کاربردی: درصد سایهاندازی مستقیماً با تراکم توری مش مرتبط است. هرچه تراکم (تعداد خانهها در اینچ) بیشتر و وزن توری (گرمآژ) بالاتر باشد، درصد سایهاندازی نیز بیشتر خواهد بود.
تراکم توری مش و رابطه مستقیم آن با میزان عبور نور
تراکم توری مش به تعداد رشتهها یا سوراخها در واحد سطح (معمولاً اینچ) اشاره دارد. این تراکم است که مشخص میکند چه مقدار از سطح توری از ماده پلیمری پرشده و چه مقدار فضای خالی برای عبور نور وجود دارد.
تراکم کم (مثلاً ۵۰-۹۰ گرم در متر مربع)
-
میزان عبور نور: بالا
-
کاربرد: مناسب برای گیاهان نور-پسند، مناطق با آب و هوای خنک، یا برای پوشش در فصل زمستان. این توریها محافظت کمی در برابر سرمازدگی شبانه نیز ایجاد میکنند.
تراکم متوسط (مثلاً ۱۰۰-۱۵۰ گرم در متر مربع)
-
میزان عبور نور: متعادل
-
کاربرد: این توری گلخانه سایهانداز همهکاره، برای طیف وسیعی از محصولات مانند گوجهفرنگی، فلفل و خیار در بیشتر طول سال ایدهآل است. این توریها تعادل مناسبی بین نور و دما برقرار میکنند.
تراکم بالا (مثلاً ۱۸۰-۲۵۰ گرم در متر مربع)
-
میزان عبور نور: کم
-
کاربرد: برای گیاهان حساس به نور (مانند ارکیدهها)، نهالهای جوان و گلخانههای واقع در مناطق بیابانی و بسیار آفتابی ضروری است. همچنین برای سالنهای کشت قارچ که نیاز به تاریکی بیشتری دارند، استفاده میشود.
چگونه بر اساس نوع گیاه، تراکم توری را انتخاب کنیم؟
انتخاب توری برای گیاهان مختلف نیاز به دقت دارد. در اینجا یک راهنمای کلی ارائه شده است:
-
گیاهان گلده و میوهده (گوجهفرنگی، فلفل، خیار): این گیاهان برای گلدهی و میوهدهی به نور خوبی نیاز دارند. یک توری با درصد سایهاندازی ۵۰-۶۰% (تراکم متوسط) معمولاً بهترین انتخاب است.
-
گیاهان برگپز (کاهو، اسفناج، سبزیجات برگی): این گیاهان نور کمتری را تحمل میکنند و ممکن است در نور شدید به بذر بروند. یک توری با درصد سایهاندازی ۶۰-۷۰% (تراکم متوسط به بالا) مناسب است.
-
گیاهان زینتی و گلهای شاخهبریده (رز، میخک): برای حفظ کیفیت گل و جلوگیری از سوختگی گلبرگها، معمولاً از توری با درصد سایهاندازی ۵۰-۷۰% بسته به گونه خاص استفاده میشود.
-
نهالها و قلمهها: گیاهان جوان بسیار حساس هستند. یک توری با درصد سایهاندازی ۷۰-۸۰% (تراکم بالا) محیطی ایدهآل برای رشد اولیه آنها فراهم میکند.
عوامل جانبی مؤثر بر نوررسانی در گلخانه
علاوه بر تراکم، عوامل دیگری نیز بر نور مناسب گلخانه تأثیرگذارند:
-
رنگ توری: توریهای سفید و آلومینیومی، نور را منعکس میکنند و گرمای کمتری جذب میکنند. توریهای مشکی و سبز، نور و گرمای بیشتری را جذب کرده و میتوانند دمای داخلی را کمی افزایش دهند.
-
ضد UV بودن: توریهای با مواد آنتییووی، در طول زمان تجزیه نمیشوند و درصد سایهاندازی آنها ثابت میماند. یک توری فاقد UV به مرور زمان شکننده شده و سوراخهای ریزی در آن ایجاد میشود که باعث افزایش نور عبوری میشود.
-
زاویه و ارتفاع نصب: نصب توری در فاصله مناسبی از سقف گلخانه (حداقل ۴۰-۵۰ سانتیمتر) به تهویه بهتر و کاهش تجمع گرمای زیر توری کمک میکند.
جمعبندی نهایی
همانطور که در این مقاله از نسوم بافت بررسی کردیم، تاثیر تراکم توری بر عبور نور یک عامل تعیینکننده در موفقیت یک گلخانه است. انتخاب یک توری گلخانه سایهانداز با تراکم و درصد مناسب، یک سرمایهگذاری هوشمندانه برای بهینهسازی فتوسنتز، کنترل دما و در نهایت، دستیابی به بالاترین کیفیت و کمیت محصول است. با در نظر گرفتن نوع گیاه، شرایط جغرافیایی و استفاده از توریهای باکیفیت و ضد UV، میتوانید محیطی ایدهآل برای رشد گیاهان خود فراهم کنید و شاهد شکوفایی کسبوکار گلخانهای خود باشید.
سؤالات متداول درباره تاثیر تراکم توری بر عبور نور در گلخانه
۱. آیا میتوان از دو لایه توری با تراکم کم به جای یک لایه توری با تراکم بالا استفاده کرد؟
بله، این یک روش انعطافپذیر است. با استفاده از دو لایه توری با مکانیزم جمعشو مجزا، میتوانید در ساعات اوج آفتاب از هر دو لایه و در ساعات ملایمتر از یک لایه استفاده کنید تا کنترل کاملی بر نور گلخانه خود داشته باشید.
۲. تفاوت توری بافتهشده (Woven) و توری تار و پودی (Knitted) در چیست؟
توریهای بافتهشده معمولاً استحکام بیشتری دارند اما ممکن است در برابر باد مقاومت کمتری داشته باشند. توریهای تار و پودی (که رایجتر هستند) انعطافپذیری بیشتری دارند و در برابر پارگی مقاومترند. هر دو نوع در کنترل نور مؤثر هستند.
۳. چگونه میتوانم درصد سایهاندازی توری موجود خود را اندازهگیری کنم؟
یک روش ساده استفاده از نورسنج (Lux Meter) است. میزان نور را در یک نقطه مشخص در خارج از گلخانه و سپس درست در زیر توری داخل گلخانه اندازهگیری کنید. درصد سایهاندازی = [(نور خارج – نور داخل) / نور خارج] * ۱۰۰
۴. آیا تراکم توری بر تهویه گلخانه نیز تأثیر میگذارد؟
بله، توریهای با تراکم بسیار بالا، نه تنها نور که جریان هوا را نیز محدود میکنند. این امر میتواند منجر به افزایش رطوبت و کاهش سطح CO2 درون گلخانه شود که برای گیاهان مضر است. بنابراین تعادل بین سایهاندازی و تهویه ضروری است.
۵. عمر مفید یک توری سایهانداز چقدر است و چگونه بر نوررسانی تأثیر میگذارد؟
یک توری باکیفیت و ضد UV بین ۳ تا ۵ سال عمر میکند. با گذشت زمان و در اثر قرارگیری در معرض آفتاب، توریهای بیکیفیت فرسوده شده و رشتههای آن نازک میشوند، در نتیجه درصد سایهاندازی کاهش و میزان عبور نور افزایش مییابد.
۶. برای یک گلخانه در منطقه سردسیر که نور کمتری دارد، چه تراکمی پیشنهاد میکنید؟
در این مناطق، هدف اصلی حفظ گرمای داخلی است. استفاده از توری با تراکم کم (۳۰-۴۰% سایهاندازی) یا حتی عدم استفاده از توری در زمستان میتواند گزینه بهتری باشد تا حداکثر نور ممکن جذب شود.
پیشنهاد لینک داخلی :
- برای خرید توری سایهانداز با استانداردهای روز و گارانتی واقعی، با ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان ما بهرهمند شوید.
- برای مشاهده انواع توریهای سایهانداز با تراکم و درصدهای مختلف، به صفحه محصولات توری سایبان کشاورزی و گلخانه در نسوم بافت مراجعه کنید.
پیشنهاد لینک خارجی :
- برای مطالعه علمی بیشتر درباره نیاز نوری گیاهان مختلف، میتوانید به مجموعه مقالات درباره نورپردازی گیاهان از جمله نیاز به طیفهای نوری درپایگاه داده دانشگاه فلوریدا مراجعه کنید.
